Sinds januari van dit jaar publiceren fondsbeheerders transactiekosten. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan een regel opgelegd in Europese wetgeving (PRIIPs). Transtrend doet dat ook. De voorgeschreven berekeningswijze van een deel van deze te publiceren kosten, de 'implementatie kosten', resulteert in onze ogen niet in zinnige getallen. De publicatie van deze kosten biedt daardoor geen transparantie, maar zorgt juist voor verwarring.
Wat er precies misgaat met de berekeningswijze van transactiekosten volgens PRIIPs hebben we uitvoerig uiteengezet in dit Engelstalige artikel. Samengevat is er het volgende aan de hand:
Deze regelgeving gaat uit van orders die, ongeacht de prijsontwikkeling, uitgevoerd moeten worden. En dan kan de uitvoerende partij zich bij een kooporder inderdaad alleen maar onderscheiden door zo laag mogelijk te kopen. Het verschil tussen 'de marktprijs bij verzending van de order' (dat is de 'arrival price') en 'de prijs waartegen daadwerkelijk wordt gekocht' zou je dan inderdaad 'transactiekosten' kunnen noemen.
Wie uitsluitend wil kopen beneden de huidige marktprijs zal negatieve ‘transactiekosten’ moeten rapporteren.
Zulke onconditionele orders worden inderdaad veel naar de markt gestuurd. Maar zulke orders zijn in strijd met de elementaire marktwerking. Markten kunnen alleen een evenwicht bereiken, wanneer er op elk moment voldoende marktpartijen zijn die niet tegen de huidige prijs willen verkopen, maar wel tegen een hogere prijs. En marktpartijen die niet tegen de huidige prijs willen kopen, maar wel voor een lagere prijs. Marktpartijen die wel zo klassiek werken, besluiten dus niet te kopen om dat vervolgens uit te voeren. Nee, zulke marktpartijen leggen in de markt een bieding waartegen ze bereid zijn te kopen. Dat resulteert in niets doen wanneer niemand voor die prijs wil verkopen. Zulke partijen zullen doorgaans alleen kopen voor een prijs die lager is dan de marktprijs op het moment van doorsturen van die order. En alleen verkopen voor een prijs die hoger is dan de marktprijs op het moment van verzenden. Het grootste deel van de orders die Transtrend in de markt zet, is van deze aard. Met de PRIIPs-methodiek resulteert dit in negatieve ‘transactiekosten’. Daar is op zich niets mis mee; je kunt je alleen afvragen of de term 'kosten' hier wel op zijn plaats is. Wij zouden dat liever niet zo noemen. De term 'liquiditeitspremie' is hier meer op zijn plaats.
Het grotere probleem is dat de volgens PRIIPs door een fondsbeheerder te rapporteren transactiekosten ook laag en zelfs negatief kunnen zijn met een uitvoer die helemaal niet resulteert in laag kopen en hoog verkopen. Dat komt doordat de prijs vergeleken wordt met die op het moment van doorsturen. Maar dat moment van doorsturen bepaalt de fondsbeheerder zelf. Die zou daar een idioot moment voor kunnen kiezen. Zo zal een fondsbeheerder die op het dieptepunt van een flash crash een verkooporder verstuurt, wat resulteert in verkopen net boven dat dieptepunt, ook negatieve ‘transactiekosten’ rapporteren. Daar schiet de fondsbelegger natuurlijk niets mee op; die verkoopt zo tegen een beroerd lage prijs. En ook de stabiliteit van de markt is niet gebaat bij zulke orders. Die stabiliteit vereist juist marktpartijen die in een flash crash kooporders naar de markt sturen.
PRIIPs bevat een ontmoediging voor marktpartijen om bij te dragen aan een gezond prijsvormingsproces.
De stabiliteit van de markt is met deze regelgeving sowieso niet gediend. Een aantal technische details in PRIIPs bevat een ontmoediging voor marktpartijen om bij te dragen aan een gezond prijsvormingsproces zoals het deelnemen aan een opening auction. En diezelfde technische details zorgen ervoor dat de methodiek niet voldoet aan een belangrijk basisbeginsel. Stel twee verschillende fondsbeheerders maken op precies hetzelfde moment de beslissing om eenzelfde aandeel te kopen. Wij nemen aan dat de belegger dan verwacht dat de beheerder die koopt voor de hoogste prijs de hoogste kosten zal rapporteren. Maar dat is niet noodzakelijk het geval. Het moment van versturen en het moment van uitvoer spelen in de berekening een grotere rol dan de uiteindelijk betaalde prijs. En daarmee verschaft deze methodiek de klant geen enkele transparantie aangaande de transactiekosten van een fondsbeheerder.
Transtrend beschouwt de order-uitvoer, waaronder de marktimpact van die uitvoer, als een essentieel onderdeel van een verantwoorde beleggingsstrategie. Het dagelijks uitvoerig analyseren van onze transacties is een onderdeel van ons beleggingsproces. Maar daarbij gebruiken we fundamenteel andere meetmethodes dan die beschreven in PRIIPs. En bij deze analyses zien we er wel op toe dat onze uitvoer de marktstabiliteit ten goede komt.
